foto: de Groen gemeenteraadsleden bij een van de FairTradeGemeente aankondigingsborden in Maldegem. Hoelang staan deze borden nog in Maldegem?  

Week van de fairtrade van 7 tot 17 oktober 2020

Maldegem is niet langer FairTradeGemeente

Van 7 tot 17 oktober 2020 is het week van de fairtrade. Maldegem was tot nog toe geëngageerd als FairTradeGemeente.  Je herkent FairTradeGemeente ⁽¹⁾ aan de borden bij het binnenkomen van de gemeente, zoals op de foto te zien is. Het aantal van die gemeenten gaat in stijgende lijn, in Vlaanderen zijn het er nu al meer dan 220. Slechts enkele gemeenten zijn er uitgestapt, of voldoen niet langer aan de voorwaarden om het label te dragen. Onder het huidige liberale bestuur van Open VLD, N-VA en De Merlaan stapt Maldegem er zelf uit.

Gemeente Maldegem zet minder in op eerlijke handel

Het bestuur geeft aan dat ze fairtrade wil blijven ondersteunen, maar dan via marktbevraging. Andere winkels dan Oxfam wereldwinkel hebben ook producten die een fairtrade-label dragen, denk maar aan Aldi, Lidl, Colruyt. Het bestuur wil nu het aanbod opentrekken naar andere fairtrade producten en aanbieders. Door de marktwerking betekent dit een besparing voor de gemeente omdat ze een goedkopere prijs kan bedingen.

Wij vinden dat er niets gaat boven de authentieke initiatieven voor een eerlijke handel. Met 20% fairtrade gehalte kunnen de producten met Fairtrade Belgium label die bij grote ketens te koop zijn niet tippen aan deze van Oxfam wereldwinkel waar de fairtrade minstens 50% is en ingebed is in een unieke maatschappelijke aanpak en organisatie die eerlijke handel volledig belichaamt. ⁽²⁾

Slecht voor de kleine, lokale handel

Oxfam wereldwinkel in Maldegem verhuisde naar het centrum in Maldegem en bouwt daar intussen een mooi klantenbestand uit. Prima dus voor een levendiger handelscentrum in Maldegem. De neoliberale logica is daarentegen slecht voor de kleine, lokale handel omdat vooral de ketenwinkels langs de N9 ervan zullen profiteren. Een van de criteria van FairTradeGemeente is dat consumptie en productie zo lokaal mogelijk is. Dat is dus net het tegengestelde van de vrijemarktlogica die de grote ketens bevoordeelt tegenover de kleinhandel.

Platte besparingslogica

Wij kunnen die uitstap uit FairTradeGemeente dan ook enkel begrijpen vanuit een platte besparingslogica. Het bestuur gelooft uitsluitend in de werking van de vrije markt en niet in economische initiatieven die gebouwd zijn op een intrinsiek humane, solidaire, sociale en ecologische visie.

Bovendien is de mogelijke besparing op aankoop eerder klein omdat een FairTradeGemeente enkel koffie en nog één ander product moet aankopen bij Oxfam.

Wij roepen op om Maldegem als FairTradeGemeente verder te zetten

Uitstappen uit FairTradeGemeente betekent alvast dat het aandeel van fairtrade van de gemeente zeker vermindert. Bovendien, gezien de goede naam van FairTradeGemeente loopt Maldegem hier imagoschade op. Wij roepen het bestuur op om deze uitstap te herzien en een voortzetting als FairTradeGemeente opnieuw te overwegen.

(1)

Wat is een FairTradeGemeente?

U kent FairTradeGemeente zeker van de aankondigingsborden bij het binnenkomen van de gemeente. De campagne wordt gedragen door Oxfam Wereldwinkel, Vredeseilanden, Fairtrade Belgium en 11.11.11. FairTradeGemeente draagt op een heel concrete manier bij aan een waardig bestaan voor de boeren in het Zuiden en de duurzame producenten in het Noorden. Door middel van 6 criteria spelen ze in op de vraag naar en het aanbod van eerlijke en lokale, duurzame producten. De 6 criteria in een notendop. De gemeente koopt koffie en minstens nog één ander product en promoot fairtrade. Ook winkels en horeca bieden producten aan, alsook scholen, bedrijven en organisaties. Er gaat media-aandacht naartoe. Een trekkersgroep zorgt voor continuïteit. En er is een initiatief voor lokale consumptie en productie van duurzame voeding.

(2)

De ene fairtrade is de andere niet. Het internationale fairtrade label (Fairtrade Belgium) is herkenbaar, is vertrouwd en doet kopen in België. Voor dit label moet elk ingrediënt van een product dat fairtrade kan zijn, dat ook zijn, en het totale percentage fairtrade erin is minimum 20%. Daar beantwoorden dus de producten van Lidl, Colruyt e.a. aan. Hoewel steeds meer bedrijven maatschappelijke doelen nastreven, blijven de meeste wel winst voor de investeerders als belangrijkste doelstelling vooropzetten.

Dit is dus niet hetzelfde bij Oxfam Fair Trade. Een label is belangrijk, maar de werking is dat zeker ook. Oxfam wil producenten helpen om een menswaardig bestaan op te bouwen. Dit doen ze door oneerlijke mechanismen in de reguliere handel aan te klagen én door boeren te helpen om hun product op de markt te brengen. Ze werken met een vrijwilligerswerking en in partnerschap met de producenten in het Zuiden. Ze streven naar een structureel eerlijke wereldhandel in een rechtvaardige wereld zonder armoede. Niet alleen door acties en campagne, educatie, druk op beleid, maar ook door eerlijke producten aan te bieden.